Niedziela, 28 kwietnia 2024 r.
imieniny:
Bogny, Walerii, Witalisa, Piotra, Ludwika – wyślij kartkę
Bogny, Walerii, Witalisa, Piotra, Ludwika – wyślij kartkę
Posłuchaj Radyjka
- Aborcja, Eutanazja
- Biblia
- Bóg, wiara, rozum
- Cierpienie, Chorzy
- Cuda
- Czaty
- Dekalog
- Dogmaty
- Duch Święty
- Duchowość
- F.A.Q.
- Filozofia
- Grzech
- Historia Kościoła
- Inne religie
- Jezus Chrystus
- Katechezy
- Kościół
- Maryja
- Misje
- Modlitwa
- Moralność
- Muzyka, kultura, sztuka
- Nawrócenie
- Powołanie
- Prawo kościelne
- Rodzina, Małżeństwo
- Rozważania, opowiadania
- Sakramenty
- Seksualność
- Sekty, okultyzm
- Sens życia
- Spowiedź święta
- Szatan, piekło
- Świadectwa
- Świat wokół nas
- Święci, Świątobliwi
- Tradycje, Liturgia
- Wywiady
- Życie wieczne
A
A
A
Mariola T. Kozubek
Wychowanie do wiary w rodzinie - propozycja duchowości jedności
W przemówieniu do rodzin zgromadzonych w Łowiczu w 1999 roku Jan Paweł II stwierdził, że pierwszym miejscem, gdzie rozpoczyna się proces wychowawczy młodego człowieka, jest dom rodzinny [1].
Papież wyjaśnił, że rodzicom przysługuje prawo do tego, by byli uznani za pierwszych i głównych wychowawców swych dzieci, ponieważ to oni dali im życie. Rodzina jest zatem naturalnym środowiskiem życia, w którym dziecko powinno rozwijać swe możliwości, nabywać świadomości własnej godności i przygotowywać się do dorosłego życia (por. FC, nr 2, 21).
Należy przy tym wyraźnie podkreślić, że fundamentem każdego procesu wychowawczego jest miłość. To ona określa naturę rodziny i ostatecznie wyznacza jej zadania. Istotnym wymiarem wychowania w rodzinie chrześcijańskiej jest wychowanie do wiary, a wiara rośnie, gdy jest przeżywana jako doświadczenie doznawanej miłości i kiedy jest przekazywana jako doświadczenie łaski i radości – podkreślił Benedykt XVI w liście apostolskim Porta fidei (PF, 7), ogłoszonym z okazji rozpoczęcia Roku Wiary.
Czym jest wychowanie do wiary? Czy obejmuje ono jakiś szczególnie wybrany obszar życia człowieka? Jaki model wychowywania do wiary można wskazać współczesnej rodzinie? Te i wiele innych pytań powstaje w kontekście Roku Wiary. Jedną z odpowiedzi na nie może być propozycja tzw. duchowości jedności, stanowiąca fundament wychowania do wiary w rodzinach Ruchu Focolari [2].
Duchowość jedności w doświadczeniu Ruchu Focolari
Duchowość jedności można określić jako owoc doświadczenia doznawanej miłości oraz łaski i radości (PF, 7).
Czym jednak jest duchowość? W ujęciu chrześcijańskim jest ona rozumiana jako forma duchowego życia człowieka religijnego, który zmierza do zjednoczenia z Bogiem. Jest ona kształtowania i realizowana zgodnie z nauką, przykładem życia oraz dziełem zbawczym Jezusa Chrystusa [3]. W kontekście wychowania warto przytoczyć myśl Waleriana Słomki na ten temat. Uważa on bowiem, że duchowość to zespół postaw życiowych, czyli zajęcie stanowiska wobec poznanych oraz przeżywanych treści wiary chrześcijańskiej i względnie stałe działanie zgodne z tym stanowiskiem [4].
Przy czym postawa jest tu rozumiana jako rozumowe poznanie prawd objawionych (odniesienie intelektualno-poznawcze), wolitywno-emocjonalny do nich stosunek (odniesienie emocjonalno-wartościujące) oraz konkretne działanie i postępowanie (tzw. odniesienie behawioralne) zgodnie z poznaną i emocjonalnie przeżywaną prawdą [5].
W perspektywie pedagogicznej kwestię istotnego znaczenia duchowości w życiu wychowanka rozwinął Wilhelm Flitner (1889–1990) w tzw. warstwicowej teorii wychowania, podkreślając w niej tę linię rozwoju wychowanka, którą jest duchowy proces powstawania w nim życia moralno-religijnego [6]. Natomiast Stefan Kunowski (1909–1977), który tę teorię rozbudował o wymiar dotyczący rozwoju kultury światopoglądowej zorientowanej na chrystocentryzm, stwierdził, że to właśnie warstwa czysto duchowa kształtuje w pełni duchowość wychowanka i jej stronę religijno-moralną [7].
W takim właśnie ujęciu duchowości stawiam pytanie: w jaki sposób duchowość jedności stanowi pomoc w procesie wychowania do wiary w rodzinie? Tę zależność przedstawię w perspektywie psychologii religii i pedagogiki o inspiracji chrześcijańskiej. Najpierw jednak ogólnie zarysuję cechy duchowości jedności.
Jedność we wspólnocie
Jedność we wspólnocie
Założycielka Ruchu Focolari [8] i „twórca” duchowości jedności Chiara Lubich (1920–2008), posługując się podstawowymi pojęciami biblijnej teologii czasu, widzi chrześcijanina jako osobę, która doświadcza jedności w eschatologicznym napięciu pomiędzy „już” (gia) i „jeszcze nie teraz” (non ancora) [9]. Jedność we wspólnocie jest możliwa już teraz, ale odnosi się przede wszystkim do przyszłości, będąc obrazem zbawienia, czyli osiągnięcia trwałego i pełnego (wiecznego) szczęścia. Podstawowe zasady duchowości jedności zostały wyprowadzone przez Chiarę Lubich z orędzia ewangelicznego odczytanego w świetle słów Jezusa: Ojcze, spraw, aby stanowili jedno (por. J 17,21).
Wyrażone są one w następujących dwunastu punktach:
(1) Bóg Miłość – wiara w Boga Miłość zakłada przede wszystkim głębokie uznanie Go jako Ojca, który nie pozostawia rozwoju ludzkości wyłącznie inicjatywie człowieka i zrządzeniom losu, lecz otacza go swoją troską. W Bogu Miłości znajduje się źródło tej jedności, do której Ruch czuje się powołany [10].
(2) Wola Boża – wypełnianie jej jest czynnym odpowiadaniem na miłość Boga. W Ruchu Focolari od samego początku w odczytywaniu woli Bożej, zawartej w słowach Ewangelii, dostrzegano wezwanie do życia w jedności [11].
(3) Miłość bliźniego – wiąże się ona z biblijnym nakazem: Miłuj swego bliźniego jak siebie samego (por. Kpł 19,18; Łk 6,31). Wypełnianie tego nakazu, przy założeniu, że bliźnim jest każda osoba, stało się w Ruchu przyczyną jego rozszerzania się także poza obręb chrześcijaństwa.
(4) Słowo Boże to zasada duchowości, która ukazuje wartość realizowania słów Pisma Świętego w codziennym życiu. Jedną z podstawowych form jej urzeczywistniania jest tzw. słowo życia. Jest to wybrane zdanie z Pisma Świętego z komentarzem egzegetycznym dotyczącym sposobów jego realizacji. Członkowie Ruchu w ciągu miesiąca starają się wprowadzać w czyn słowo życia, a następnie dzielą się we wspólnocie doświadczeniami z tym związanymi. Zdaniem biblisty Gerarda Rossé to, że w Ruchu Focolari tak wielką wagę przywiązywano od początku do życia słowami Ewangelii, było czymś niezwykłym i wyjątkowym w czasach i w środowisku, kiedy nauczanie Kościoła opierało się zasadniczo na neoscholastyce, a formacja religijna i etyczna polegała na wpajaniu przykazań prawa Bożego i wzorców hagiograficznych [12].
Zobacz także
Ewelina Gładysz
- Dziecko nosi w sobie obraz Boga, odczuwa Jego obecność już od momentu poczęcia. Wydaje się to niewiarygodne – mówi Ojciec Innocenzo Gargano, włoski mnich kameduła, wybitny patrysta, znawca Ojców Greckich, jeden z najgorliwszych promotorów tradycji lectio divina we współczesnym Kościele. I choć rodzicom, na co dzień zmagającym się z dylematem, czy modlić się w obecności malucha i zabierać ruchliwego Stasia, Karolka i innych do kościoła, trudno w to uwierzyć - specjaliści podkreślają: ma to znaczenie.
Przemysław Radzyński
„Kreatywna mniejszość” to pojęcie Benedykta XVI, którym określa rolę Kościoła w społeczeństwie. Zazwyczaj nowe wspólnoty mówią, że ich celem nie jest istnienie samych dla siebie, nawet wolałyby się rozpłynąć, żeby tylko cały Kościół był taki, jak zakładał twórca danej wspólnoty. Wtedy one byłyby niepotrzebne. Zatem nie jest to tworzenie nowych rzeczywistości na wzór nowych zakonów, ale działanie na wzór ruchu liturgicznego albo ekumenicznego, których zadaniem jest propagowanie nowego sposobu myślenia w całym Kościele.
Ze Zbigniewem Nosowskim, redaktorem miesięcznika „Więź” zaangażowany we wspólnotę Wiara i Światło rozmawiał Przemysław Radzyński
Ks. Andrzej Orczykowski SChr
Na wstępie należy podkreślić, że Kościół w Polsce - nie pomijając świeckich aspektów zjawiska emigracji - jest zainteresowany przede wszystkim jej religijną stroną i problemami wszechstronnej opieki duszpasterskiej nad Polakami żyjącymi poza granicami Ojczyzny. Całość problematyki duszpasterstwa polskiego za granicą - w uchwałach II Polskiego Synodu Plenarnego - została podzielona na dwie części: opis duszpasterstwa emigracyjnego oraz duszpasterstwo Polaków na Wschodzie...
