Jak już wspomniano, obok śpiewu jednogłosowego istnieje także śpiew wielogłosowy, czyli polifonia. Choć śpiew gregoriański jest umiłowanem przez Kościół Chrystusowy dziecięciem, wszakże śpiew polifoniczny także już pewne położył zasługi, a Kościół, kładąc pewne granice w wykonywaniu go, nie wypiera się go wcale.*37 Co to zatem jest i czym się charakteryzuje śpiew i muzyka wielogłosowa?

 

Polifonia to rodzaj struktury i technika kompozytorska polegająca na rozwijaniu i synchronizowaniu różnych melodii rozbrzmiewających równocześnie w kilku głosach.38 Inaczej mówiąc, to typ techniki kompozytorskiej, polegającej na równoczesnym prowadzeniu kilku samodzielnych pod względem rytmicznym i melodycznym, lecz równorzędnych, głosów wokalnych lub instrumentalnych.39 Zaczęła ona powstawać od IX w., z początku był to bardzo prosty śpiew, a w XV i XVI w., pod kierunkiem wybitnych mistrzów dochodzi w pewnej mierze do godnej podziwu doskonałości.40

 

Klasyczna polifonia, szczególnie dawna w wysokim stopniu zbliża się do śpiewu gregoriańskiego, tego wzoru muzyki kościelnej i dlatego zasługuje, aby obok śpiewu gregoriańskiego, była przyjęta w nabożeństwach kościelnych.41 W Musicam Sacram czytamy, że obok śpiewu jednogłosowego inne kompozycje muzyczne, jedno - lub wielogłosowe, zaczerpnięte ze zbiorów dawnych, czy z dzieł współczesnych należy cenić, pielęgnować i przy różnych okazjach z nich korzystać.42 Wykonywanie polifonii dawnej i nowszej w języku łacińskim i polskim zaleca także Episkopat Polski, jednakże zwraca uwagę, że nie może to doprowadzić do wyłączenia wiernych całkowicie z udziału śpiewie.43 Należy też zwrócić uwagę, by nie wprowadzać do świątyń takich utworów polifonicznych, które przez nienaturalny jakiś i udziwniony rodzaj melodii albo zniekształcają swoją przesadą słowa świętej liturgii albo obniżają biegłość i talent śpiewaków, oszpecając przy tym kult święty.44

 

Kościół zatem także w polifonii, szczególnie dawnych mistrzów, dostrzega doskonałość formy, piękno i ceni różnorodność rodzajów muzycznych.45 Uważa muzykę wielogłosową za bezcenny skarb i dobro kultury oraz otacza wielkim szacunkiem. 46 By jednak ujawniło się piękno utworów polifonicznych trzeba poświęcić wiele czasu, ćwiczeń oraz wytrwałości w ich przygotowanie i wykonanie.

 

Muzyka instrumentalna i instrumenty

 

Obok śpiewu jedno i wielogłosowego lub wspólnie z nimi występuje także muzyka instrumentalna. Nasuwa się zatem pytanie: co to jest muzyka instrumentalna oraz jakie instrumenty i dlaczego należy używać w kościołach podczas liturgii?

 

Muzyka instrumentalna to taka muzyka, którą wykonuje się przy użyciu różnorakich instrumentów. Kościół uważa, że instrumenty muzyczne mogą być bardzo pożyteczne przy sprawowaniu świętych obrzędów. Mogą one akompaniować śpiewom, mogą też wykonywać utwory solowe.47 Trzeba jednakże zaznaczyć, że Kościół łaciński niezwykle szanuje organy piszczałkowe jako tradycyjny instrument muzyczny, którego brzmienie ceremoniom kościelnym dodaje majestatu, a umysły wiernych porywa do Boga i spraw niebieskich.48 Wprowadzenie w X wieku przez Papieża Witaliana organów do liturgii Kościoła zachodniego otworzyło drogę dla twórczości muzycznej, która z czasem stała się jednym z wyznaczników chrześcijańskiej kultury. Rozwój twórczości organowej przez całe wieki związany był z rozwojem liturgii i stanowił jej integralną część. Bez przesady nazwać można muzykę organową drugą — po chorale gregoriańskim — najstarszą córką liturgii a jej piętno pozostało żywe w Kościele pomimo licznych reform liturgicznych. Przy swej wyraźnie służebnej roli w liturgii, muzyka organowa rzadko rezygnowała z czysto estetycznej, kulturowej roli, zaś jej uprawianie w oparciu o Kościół było synonimem najwyższego profesjonalizmu w zakresie działalności muzycznej.49