Zbędne lub nadmierne

Przeżywanie Wielkiego Postu wyznaczają trzy słowa – drogowskazy: modlitwa, post, jałmużna. Modlitwa jest osobowym spotkaniem i duchowym zjednoczeniem z Bogiem. Post służy odsunięciu na bok tego, co modlitwie przeszkadza. Jałmużna jest daniem siebie bliźniemu i praktycznym skutkiem życia duchowego. Akcja i kontemplacja przenikają się organicznie i uzupełniają w życiu chrześcijanina. Ciągła modlitwa jest niezbędna, ponieważ bez Jezusa nic uczynić nie możemy. Bez Niego niemożliwa jest prawdziwa bezinteresowna miłość. Post, znajdujący się między modlitwą a jałmużną, ma na celu oczyszczanie intencji człowieka. Rezygnacja z tego, co być może zbędne lub nadmierne (posiłek, Internet, przekleństwa, narzekanie itd.), służy skupieniu uwagi na tym, co ważne i potrzebne. 

Wymiar religijny

W kontaktach z Bogiem i z bliźnimi zbędne bywa "bogactwo" wrażeń, emocji, pragnień, rzeczy, natomiast potrzebna jest prostota i skupienie. Modlitwa, post i jałmużna to trzy esencjalne wymiary chrześcijańskiego życia. Modlitwa to wymiar religijny (wiara), jałmużna to aspekt charytatywny (miłość), post z kolei to oczyszczenie jednego i drugiego, kierujące modlitwę i jałmużnę we właściwym kierunku. Wielki Post to okres, w którym chrześcijan wychodzi od siebie, przekracza własny egoizm, słabości i pokusy, a zwraca się w stronę Boga i bliźniego.

Mottem Wielkiego Postu są słowa Jezusa: Nawróćcie się i wierzcie w Ewangelię! Nawrócenie oznacza radykalną przemianę umysłu oraz nastawienie całego życia na szukanie i spełnianie woli Bożej. To przeniesienie centrum uwagi z własnego ego na "ty". Wiara w Ewangelię to ufne przyjęcie Dobrej Nowiny, skierowanej do każdego człowieka, a zwłaszcza do tego, który ma świadomość własnej grzeszności. Wezwanie do nawrócenia i wiary w Ewangelię dotyczy przede wszystkim chrześcijan, którzy narażeni są na faryzeizm. To także wezwanie do odrzucenia idoli i fałszywych obrazów Boga.

Najważniejsze wydarzenia Świąt Wielkanocnych to: Męka, Krzyż i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa – najważniejsze wydarzenia w dziejach ludzkości. W nich to widoczne jest przejście od uniżenia do wywyższenia i ze śmierci do życia. Męka i Krzyż to konsekwencje życia radykalnie ewangelicznego, zaś Zmartwychwstanie, dzięki Bogu, jest ostateczną perspektywą człowieka błogosławieństw. Triduum Wielkanocne to jedno wielkie święto miłości Boga do człowieka, święto Boga zakochanego w człowieku do końca i święto człowieka ukochanego bezgranicznie przez Boga.

Miłosierny Ojciec

Z wydarzeniami wielkanocnymi wiąże się temat Miłosierdzia Bożego. To najwyższy przymiot Boskiej Miłości, m.in. za sprawą św. Faustyny Kowalskiej, przybliżony współczesnemu człowiekowi. Scena Ukrzyżowania Jezusa, a następnie przebaczenia łotrowi, jest wyrazem ogromnego miłosierdzia, o którym Jezus mówił np. w przypowieści o synu marnotrawnym (i ojcu miłosiernym).

Miłosierdzie Boże, którego wierni szukają w sakramencie pokuty i pojednania, w momencie śmierci, ale i pośród codzienności, jest uwarunkowane jedynie (aż) ufną wiarą człowieka. Z kolei miłosierdzie wobec bliźniego to trudna sztuka współcierpienia, nie mająca nic wspólnego z użalaniem się czy sadomasochizmem. To wejście, na wzór Chrystusa, w aktualną sytuację życiową człowieka, i obecność z przesłaniem nadziei.

Spychanie oznak

Propozycje usuwania krzyży z przestrzeni życia publicznego to przejaw negacji krzyża – ofiary, cierpienia z życia jednostek. Przykazanie życia miłego, wygodnego i przyjemnego nakazuje unikać tego, co trudne czy bolesne. Z kolei spychanie oznak religijności do "zakrystii" związane jest z postulatem budowy społeczeństw żyjących tak, jakby Boga nie było, skoncentrowanych jedynie na wymiarze doczesnym życia ludzkiego. Indywidualne lub instytucjonalne odrzucenie chrześcijaństwa i Boga jest odrzuceniem źródła prawdziwej miłości i życia pełnego sensu.

Krzysztof Guzek