Samotność. Tomasz Merton modlił się o nią, i usłyszał: „Ludzie będą cię chwalić, ale ich pochwały staną się dla ciebie płonącym stosem – pokochają cię, lecz to tylko uśmierci twoje serce i zawiedzie cię na pustynię (...) A gdy zażyjesz już trochę sławy, i trochę miłości (...) wówczas dopiero przyjdziesz do posiadania tej samotności, której tak długo pragnąłeś”. Jakże inaczej mówi o samotności Bóg do Mertona, niż my słyszymy na co dzień od naszych przyjaciół, znajomych i rodziny.

Żeby mówić o odpoczynku, zobaczmy najpierw, od czego odpoczywamy. Czy w pracy naprawdę jesteśmy skoncentrowani? Kiedy obserwuję sąsiadów zza biurka i siebie samą, czasem w to wątpię. Jesteśmy rozpraszani przez wyskakujące powiadomienia z mejli, dzwonki prywatnych i służbowych telefonów, rozmowy innych osób przy biurku. Przełączanie się między zadaniami i skupianie się mimo rozpraszaczy pochłania nasze dodatkowe zasoby energii i skupienia.

Dlaczego bracia się kłócą? Dlaczego członkowie rodziny nie rozmawiają ze sobą? Dlaczego sąsiedzi toczą spory w sądzie? Dlaczego partie polityczne zwalczają się wzajemnie? Dlaczego narody wszczynają wojny? Innymi słowy, skąd się bierze w świecie niezgoda i nienawiść? Być może nie chcesz się nad tym zastanawiać. Mówisz: „Tak po prostu jest. Nienawiść jest częścią naszej rzeczywistości i koniec. Nie da się tego zmienić”. Ale czy rzeczywiście tak jest? Czy naprawdę zgoda jest luksusem nie do osiągnięcia? Czy jesteśmy skazani na ciągłą walkę o władzę, pieniądze, przywileje?

Błogosławieni, czyli szczęśliwi, w oczach Jezusa są ci, którzy trwają przy sprawiedliwości pomimo prześladowań. O jaką sprawiedliwość chodzi? Według logiki ktoś, kto jest sprawiedliwy, godny jest szacunku, poważania i nagrody. Często słyszymy o tym, że ktoś otrzymał jakieś wyróżnienie za swój czyn, postawę, zachowanie itp. Z natury sprawiedliwość zasługuje na nagrodę. Dlaczego więc Jezus mówi o prześladowaniu ludzi sprawiedliwych?

Drzwi to także miejsce, które oddziela dwa światy – zewnętrzny i wewnętrzny. Zewnętrzny jest bardziej nieokiełznany, w nim jesteśmy ostrożni, czasami myślimy o nim z lękiem. Dawniej ludzie wychodzący na zewnątrz bali się dzikich zwierząt. Dom jest terenem oswojonym, tu jesteśmy u siebie i czujemy się bezpiecznie. Drzwi łączą te dwa światy. Ale nie byłyby niczym szczególnym, gdyby nie ludzie, którzy przy drzwiach się pojawiają. Mamy wówczas do czynienia z taką okołodrzwiową intrygą. Pierwsza osoba dramatu to Przychodzący. Ktoś, kto zadał sobie trud, staje pod drzwiami i puka, jest zdany na wolę Domownika.

Teologia nie może być dzisiaj tajemną wiedzą albo monologiem uczonych w Piśmie. Jeśli ma w ogóle istnieć, to tylko jako rozmowa na temat spotkania człowieka z Bogiem. Rozmowa, która obejmuje wszystkich teologów, i profesjonalnych, i amatorów, i która zostawia miejsce dla samego Boga. Gdyby w sondzie ulicznej zadać pytanie, co to jest teologia, wyniki byłyby raczej opłakane...

Chrześcijanin nie musi się bać pokusy, bo został przez Boga zapewniony o łasce, jakiej dostępuje w obliczu pokus... Zło, choć definiowane w metafizyce jako brak dobra, towarzyszy człowiekowi przez całe jego życie w różnych wymiarach i odsłonach. W chrześcijaństwie zło związane jest nie tyle z metafizycznym brakiem, co z osobą szatana – tego, który zło uczynił sposobem istnienia i nadał mu charakter osobowy. 

Jeżeli takiej postawy nie wyniesie się z domu, żadna szkoła jej nie nauczy. Ja miałam to szczęście, że wychowywałam się na wsi, gdzie kontakt człowieka z ziemią jest niezwykle cenny. Wspólnie z rodzicami pracowałam w gospodarstwie, bo dzieci także miały swoje obowiązki. Dzięki temu każdy czuł się potrzebny i miał wkład w budowanie rodzinnej wspólnoty, co uważam za bezcenne. Ubolewam zatem, że dzisiaj panuje powszechne przekonanie, jakoby życie na wsi było gorsze, bo trzeba ubrudzić sobie ręce. 

Czy Leon XIV będzie bronił życia nienarodzonych, czy sprawiedliwości społecznej? Wszystko wskazuje na to, że będzie robić i jedno, i drugie. Spojrzeć na papieża Leona XIV poza amerykańskim podziałem na lewicę i prawicę jest rzeczą arcytrudną. Wśród pytań, często zadawanych przez dziennikarzy i komentatorów dominuje jedno: „Czy nowy papież jest liberałem, czy konserwatystą?”.

Młodym rodzicom często wydaje się czymś oczywistym, że ich dziecko będzie w przyszłości myślało tak jak oni, przejmie ten sam system wartości, będzie dobrym chrześcijaninem, katolikiem. Mija kilkanaście lat i zdarza się, że rodzic nastolatka słyszy od niego zdecydowaną deklarację: „Nie chcę chodzić do kościoła. Nie wierzę w Boga”. W ostatnim czasie w moim środowisku bardzo często spotykam się z sytuacją, kiedy dorastające lub dorosłe dzieci wierzących rodziców odchodzą od Kościoła lub co najmniej dystansują się od niego.