Jezus wygłasza powyższą przypowieść w Jerozolimie w sytuacji, gdy polemika z Żydami była już bardzo ostra. Faryzeusze już dawno postanowili zgładzić Jezusa. Szukali jedynie okazji i sposobu, w jaki można będzie to uczynić. Przypowieść rozpoczyna się od niemal dosłownego cytatu z Proroka Izajasza: Chcę zaśpiewać memu Przyjacielowi pieśń o Jego miłości ku swojej winnicy! Przyjaciel mój miał winnicę na żyznym pagórku. Otóż okopał ją i oczyścił z kamieni i zasadził w niej szlachetną winorośl; pośrodku niej zbudował wieżę, także i tłocznię w niej wykuł. I spodziewał się, że wyda winogrona, lecz ona cierpkie wydała jagody (Iz 5, 1-2).

 

Słuchacze, którym na ogół dobrze był znany ten tekst, uświadomili sobie, iż Jezus mówi o narodzie izraelskim, gdyż on właśnie jest winnicą Jahwe, dla której tak wiele zrobił z miłości do niej.

 

Opis zakładania winnicy moglibyśmy porównać do długiego i troskliwego dzieła stwarzania świata. Właściciel winnicy, jak mówi Izajasz, włożył w nią wszystkie swoje twórcze zdolności i talenty oraz całą swoją miłość. Wybrał dla niej najlepsze miejsce – żyzny pagórek. Zasadził w niej dobrze wyselekcjonowaną szlachetną winorośl. Kiedy gospodarz ukończył swoją winnicę, oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał.

 

Posługując się w analizie tej przypowieści naszym ludzkim sposobem szukania zależności pomiędzy przyczyną a skutkiem, powiemy, że już tu tkwił pierwszy błąd gospodarza. Skoro aż tak bardzo zależało mu na winnicy, nie powinien był jej oddawać w niesprawdzone ręce. Gospodarz zaufał ludziom przypadkowym, którzy mieli okazać się nie tylko nielojalni wobec niego, ale także mieli stać się zabójcami jego własnego syna. Zaufanie niesprawdzonym rolnikom wydaje się być aktem elementarnego braku roztropności. Gospodarzowi szybko przyjdzie zbierać gorzkie owoce swojego nieroztropnego zaufania, jeżeli będzie stosował taką metodę.

 

W tym miejscu zaczyna się jakby historia słabości Boga, który wszystko, co ma najcenniejszego z całym zaufaniem powierza przypadkowemu człowiekowi; przypadkowemu, ponieważ chodzi tu o każdego człowieka. Oto słabość Boga, który kocha człowieka i dlatego właśnie ufa jego ludzkiej wolności wbrew wszelkiej oczywistości.

 

 

Kiedy przyszła pora pierwszych zbiorów, gospodarz wysłał swoje sługi do rolników, by odebrali plon jemu należny. Owo wielkie zaufanie do rolników sprawiło, iż gospodarz jakby sobie nie zdawał sprawy, iż naraża swoje sługi nie tylko na zniewagę, ale także na śmiertelne niebezpieczeństwo. Niewdzięczni rolnicy chwycili jego sługi i jednego obili, drugiego zabili, trzeciego zaś ukamienowali. Rolnicy zachowują się nie tylko w sposób buntowniczy, ale także w sposób brutalny i zbrodniczy. Nie myślą dotrzymywać zawartej wcześniej z gospodarzem umowy.

 

Możemy spróbować odtworzyć sposób rozumowania zbuntowanych rolników: Gospodarz, który powierzył nam winnicę jest teraz bardzo daleko. Pracujemy na jego roli bardzo ciężko cały rok. I choć na samym początku włożył tyle trudu i wysiłku w budowanie winnicy, to jednak teraz zdaje się nie dbać o nią. Czyżby nie znał prawa siły, którym rządzi się świat dzisiejszy? Gospodarz wydaje się być bardzo słaby lub też naiwny, skoro wysłał kilku nieuzbrojonych sług nie zapewniając im bezpieczeństwa z pomocą jakiegoś małego choćby oddziału wojska. Naiwność jest innym rodzajem słabości. Nie damy mu tego, czego się domaga. Zobaczymy, jaka będzie jego reakcja.

 

Rolnicy zachowują się jak małe dzieci w szkole. Kiedy przychodzi do klasy nowa nauczycielka, od samego początku zaczynają psocić, dokuczać jej, żartować, ale obserwują jednocześnie, w jaki sposób ona zareaguje. Badają w ten sposób, na ile żartów i psot będzie można sobie przy niej pozwolić. Jeżeli pozwoli na małe psoty, będą robić małe; jeżeli pozwoli na duże, korzystając z jej słabości, będą psocić do woli.

 

Prawdopodobnie rolnicy po swoim brutalnym czynie, zaczęli rozmyślać i rozmawiać między sobą, co się teraz stanie. Możemy przypuszczać, iż wielu zaczęło się obawiać, że gospodarz przyśle wojsko i natychmiast surowo wszystkich ich ukarze. Z pewnością dość niecierpliwie czekali na pierwszą reakcję gospodarza na ich zbrodnicze i buntownicze zachowanie. Byli przecież świadomi niesprawiedliwości, jakiej dopuścili się zarówno w stosunku do gospodarza, jak i samych sług.