Wymownym wyrazem kultu Cudownego Wizerunku z Jasnej Góry są liczne sanktuaria i kościoły wznoszone pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej. Już w 1621 r. synod krakowski wskazał na Ikonę Częstochowską jako wzorcową konwencję ikonograficzną wyobrażenia Najświętszej Panny. Liczne kościoły parafialne, magnackie i królewskie kaplice miały w swych ołtarzach kopie Matki Bożej Częstochowskiej. 

Dar od żołnierzy
 

W 1977 r. kombatanci, żołnierze Rzeczypospolitej, złożyli Matce Bożej wymowny dar – płaszcz hetmański. Do płaszcza przypięte zostały odznaki pułkowe – te same, które oni lub ich towarzysze broni nosili na swoich mundurach. Miał to być widomy znak, że Maryja Jasnogórska nadal przewodzi im w boju o katolickie oblicze Polski. Na skroniach Matki Bożej spoczęła korona złożona z czterech lilii andegaweńskich i trzech orłów. Orły uosabiały trzy formacje – Żołnierzy Września 1939 r., Polski Walczącej AK oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Koronę tę podtrzymują dwie klęczące postaci adorantów (młodzieniec w mundurze Orląt Lwowskich i harcerz z Szarych Szeregów). 
 

Ostatnia koronacja
 

W dniu 1 kwietnia 2005 r., w rocznicę królewskich ślubów Jana Kazimierza, korony dla Matki Bożej i Jej Syna poświęcił wielki syn polskiej ziemi Papież Jan Paweł II, a podpisany akt był ostatnim, jaki przyszło mu złożyć podczas ziemskiej pielgrzymki do domu Ojca. To jedyne korony Jasnogórskiej Królowej zdobione polskimi orłami. 
 

U stóp Królowej Polski modliło się tysiące prostych, anonimowych osób, ale przybywali tutaj także wybitni przedstawiciele świata kultury, nauki, polityki. Wśród nich byli m.in.: hetman Stanisław Żółkiewski, hetman Stefan Czarniecki, Kazimierz Pułaski, Zygmunt Krasiński, Jan Matejko, Stanisław Moniuszko. Wielokrotnie odwiedzał to sanktuarium Karol Wojtyła – zarówno jako chłopiec, młodzieniec, kapłan, biskup, jak i kardynał; wreszcie jako Papież Jan Paweł II. W dniach od 4 do 6 czerwca 1979 r. sanktuarium gościło – po raz pierwszy w swej 600-letniej historii – papieża. Jasnogórskiej Pani, Królowej Polski, Papież Polak ofiarował złotą różę, czcząc Maryję tytułem Jasnogórskiej Matki Kościoła. 

 

Bezprecedensowym w skali światowej stał się fakt peregrynacji kopii Cudownego Obrazu do wszystkich polskich parafii i rodzin. Uroczystości związane z peregrynacją rozpoczęły się 26 sierpnia 1956 r. na Jasnej Górze, a sama wędrówka Maryi zaczęła się kilka dni później. 

 

W dniu 29 sierpnia obraz wyruszył w swą pielgrzymkę po archidiecezji warszawskiej i w 23 lata „obszedł” wszystkie parafie. Nawiedzanie zostało przerwane w milenijnym roku 1966, aby kopia mogła być obecna w 25 miastach biskupich na „milenijnym szlaku tysiąclecia”. Władze komunistyczne „uwięziły” kopię obrazu na Jasnej Górze (od 2 września 1966 r. do 18 czerwca 1972 r.). Wówczas zamiast obrazu wędrowały jego puste ramy. 

 

Otaczana kultem na całym świecie
 

Obecnie istnieje w Polsce ponad 270 kościołów i kaplic dedykowanych Matce Bożej Częstochowskiej. Kult Pani Jasnogórskiej rozwinął się również na świecie. Wokół prowizorycznych kaplic Polacy migranci tworzyli polskie osiedla o nazwach Częstochowa, Jasna Góra, Panna Maryja itp. Ważną rolę odegrali w tym procesie także polscy misjonarze. Obecnie w Europie Matce Bożej Częstochowskiej poświęconych jest około 50 kościołów, kaplic i blisko 300 ołtarzy. Najbardziej znanymi ośrodkami związanymi z kultem Matki Boskiej Jasnogórskiej są: Doylestown, Eureka, Cleveland (Stany Zjednoczone), Berrima – Penrose Park (Australia), Borong (Indonezja), Fiquil (Kamerun) i Kurytyba (Brazylia). W rozlicznych sanktuariach, świątyniach, kaplicach i kapliczkach rozsianych na polskiej ziemi i tam, gdzie żyją Polacy, Maryja odbiera cześć ukazywana właśnie jako Jasnogórska Królowa Korony Polskiej.